Moje życie jest nic nie warte.
Chciałabym mieć takie życie jak te modelki na Instagramie
Te gwiazdy to dopiero mają życie…
Czyli słów kilka o jakości życia…
Pojęcie jakości życia jest wielowymiarowe i niejednoznaczne. Światowa Organizacja Zdrowia zwraca uwagę na takie aspekty jak:
→ zdrowie fizyczne- brak choroby i ogólny fizyczny dobrostan
→ zdrowie psychiczne- emocjonalne i społeczne
→ zdrowie duchowe- przekonania i wartości jednostki
→ zdrowie socjalne- prawa i przywileje obywatelskie, dochód i funkcjonowanie w społeczeństwie
Jakość życia czasami utożsamia się dobrostanem, zdrowiem i szczęściem. Nauka proponuje nam różne sposoby kwalifikacji jakości życia. Skoncentrujmy się jednak na ujęciu psychologicznym…
I tak psychologia zdrowia dokonuje oceny jakości życia na wymiarze zdrowie- choroba, czyli zdrowy= szczęśliwy. Oczywiście pamiętajmy, że jest to ocena dokonana na wymiarze- nikt z nas nie jest całkiem zdrowy i szczęśliwy lub chory i nieszczęśliwy.
Psychologia społeczna koncentruje się na powiązaniu pomiędzy warunkami życia i czynnikami społecznymi, a dobrostanem.
Psychologia osobowości poszukuje związku pomiędzy nabytymi i wrodzonymi dyspozycjami jednostki a wartościowaniem własnego życia.
W tym całym bałaganie Argyle wraz ze współpracownikami, po licznych badaniach, dokonali syntezy podejścia społecznego oraz genetycznego i sformułowali wniosek mówiący: ludzie bardziej zadowoleni ze swojego życia cenią i dbają o relacje interpersonalne oraz przejawiają większy optymizm w porównaniu do osób mniej zadowolonych z własnego życia. Poczucie zadowolenia z życia jest uwarunkowane przez czynniki genetyczne, ale może podlegać zmianom pod wpływem interakcji społecznych.
Wnioskiem tym nawiązuję do mojego poprzedniego artykułu, który traktuje o tym jak ważne są dla człowieka relacje z otoczeniem oraz otrzymywanie wsparcia społecznego. Teorie psychologiczne zwracają uwagę zwłaszcza na subiektywne oceny jakości życia. Zainteresowanie badaczy dotyczy przede wszystkim ewaluacji i postawy jednostki wobec własnego życia.
Pewien holenderski badacz Ruut Veenhoven (który ma bardzo dużo do powiedzenia na temat poczucia dobrostanu, ponieważ jest jednym z głównych badaczy zajmujących się tematyką szczęścia) zakłada, że pojęcie zadowolenia z życia oznacza to, w jakim stopniu jednostka ocenia swoje życie pozytywnie jako ogół.
Janusz Czapiński sformułował koncepcję Cebulowej Teorii Szczęścia, z której płynie następujący wniosek: warunki życia nie mają silnego wpływu na poczucie szczęścia, a postawy wobec własnego życia są względnie stałe i determinowane przez czynniki genetyczne. Czapiński, kierując się analogią do cebuli, wyróżnia trzy warstwy- poziomy dobrostanu psychicznego:
→ najgłębszym z nich jest zdeterminowany genetycznie, nie w pełni uświadomiony poziom zwany wolą życia. Nie podlega modyfikacjom przez czynniki zewnętrzne, jest wartością obiektywną
→ poziom środkowy nazywany jest subiektywnym ogólnym dobrostanem. Obejmuje wartości hedonistyczne i eudajmonistyczne- subiektywne doświadczenia pozwalające na ewaluację doświadczeń
→na poziom zewnętrzny składają się bieżące doświadczenia i stany afektywne związane z konkretnymi aspektami życia (rodziną, pracą, dochodem finansowym)
Piękny, moim zdaniem, wniosek płynie z nauk profesora Czapińskiego- zakłada, że szczęście jest specyficznym nastawieniem do życia, dzięki któremu jednostka dąży do realizacji własnych celów i efektywnie zmaga się z przeciwnościami.
Brzmi tak, jakbyśmy wszyscy mieli w sobie wystarczającą moc, by po prostu…być szczęśliwymi.
Proste? Pewnie! (jeśli tylko się postaramy)
Gdzie po więcej wiedzy?
Czapiński J. (2004a) Psychologiczne teorie szczęścia. [W:] J. Czapiński. (red.) Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka (s. 51-102). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Czapiński J. (2004b) Czy szczęście popłaca? Dobrostan psychiczny jako przyczyna pomyślności życiowej. [W:] J. Czapiński. (red.) Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka (s. 235-254). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN
Kanasz T. (2015) Uwarunkowania szczęścia. Socjologiczna analiza wyobrażeń młodzieży akademickiej o szczęściu i udanym życiu. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej